21.05.2023 TN

Киришүү
Элдин саламаттыгы ар бир өлкөнүн социалдык-экономикалык өнүгүүсүнүн негизин түзүүчү, коомдун бардык тармактарындагы милдеттерди натыйжалуу чечүүгө көмөктөшүүчү баа жеткис ресурс экенин бүгүн эч ким талаша албайт. Жакшы адамдын ден соолугу ар бир адамга пайда алып келет жана жеке жана жамааттык аракеттердин айкалышы аркылуу жетишүүгө болот. Ийгиликтин шарты — мамлекеттик, бейөкмөт уюмдар, саламаттыкты сактоо, жергиликтүү жамааттар жана жеке адамдардын ортосундагы кеңири биргелешкен аракет болуп саналат. Ден соолук профили шаардын калкынын ден соолугун жана жашоо сапатын жакшыртуу боюнча макулдашылган иш-аракеттерди белгилөө үчүн эң эффективдүү «куралдар» болуп саналат. Дени сак шаар өзүнүн физикалык жана социалдык чөйрөсүн тынымсыз түзүп, жакшыртып, коомдун ресурстарын кеңейтүүдө. Саламаттыкты сактоо ден соолук, билим берүү, эмгек чөйрөсү жана башка жалпы шарттар, анын ичинде курчап турган чөйрө менен аныкталуучу, социалдык-экономикалык жана маданий абалга чечүүчү таасир этүүчү фактор болуп саналбайт. Коомдук саламаттыкты сактоо саясатынын негизги принциптеринин бири “саясаттын бардык стратегияларында ден соолуктун артыкчылыктуулугу” болуп саналат. Калктын саламаттыгын сактоодо жана бардык секторлордун катышуусуна жана өз ара жоопкерчилигине жетишүү абдан маанилүү, ошондуктан шаар бийлигинин милдеттерине ар бир тармакта калктын саламаттыгын сактоо тармагында ведомстволор аралык кызматташтыкты өнүктүрүүнү улантуу кирет.

 Токтогул шаарынын тарыхы.

Токтогул шаары Токтогул районунун административдик борбору. Шаар Токтогул cуу сактагычыныны тундук жээгинде жайгашкан жана Каракуль жана Жалал Абад шаарларын бириктирет. Токтогул айылдык башкармалык 1996-жылы Токтогул айылдык кенешинин базасында тузулгон. 2012-жылы 28-сентябрда Кыргыз Республикасынын президентинин Буйругу менен шаар статусу алган. Шаардын жалпы аянты 701 га. Климаты жылдык орточо температура +19. Шаардын тургундары 455га жерди жана участокту ээлешет, айдоо жерлери жок.

Шардын калкы

Пенсионерлер жалпы саны – 1962, мумкунчулугу чектелгендер — 593, балдардын саны- 8526, ишке жарамдуу курактагылардын саны-6168 тузот. Негизинен кыргыздар жашайт, аз сандагы башка улуттун окулдору бар, алардын ичинен орус, өзбек, татар жана башка этностун өкүлдөрү да жашайт. Негизинен ислам жана христиан диндерин тутунушат.

Шаардын социалдык – экономикалык шарты ото жакшы эмес, элдин жакырчылык денгээли 17% түзөт. Негизинен шаардын тургундары Токтогул жана Камбар-Ата каскадында эмгектенишет. Бул негизги киреше булагы болуп саналат. Бакчаларынан тушум жыйнашат, мал кармашат, айдоо жерлеринин жоктугунан дыйканчылык кылууга мумкун эмес. Шаар тургундары мамлекеттик мекемелерде жана соода туйундорундо, тамак жасоочу жайларда, конок уйлорундо.

Респонденттердин 57%и үйдө жасалаган тамактарды жактырышарын айтышса, шам-шум эткендери 10%, фастфудду жактыргандар 4% болду. Эӊ төмөнкү көрсөткүчтү туура тамактанам деген жооп 20% түздү.

Суралган респонденттердин эттен жасалган жана жашылчадан жасалган тамактарды жактыргандар 21%, чайды тамак менен кошо ичкендердин көрсөткүчү 10%, жемиштер жана сүт азыктарын колдонгондор 17% түзсө, фаст-фуддарды колдонгондор 9% түзөт. Демек, калк тамактанууда 27% эт азыктары менен кошо,21% жашылчаларга да орун бере башктаганы көрүнүп турат. Бирок чайды колдонгондордун саны дагы деле болсо орчундуу орунду ээлейт.

Жогоруда көрсөтүлгөн диаграммада респонденттердин көбү таттууларды 31% жана майлуу тамак-аштарды 18% колдонушарын айтышса, туздалган азыктарды 22%, тамеки тарткандар 10%, алкоголь ичимдиктерин колдонгондор 4% түзөрү көрүнүп турат. Ал эми газдалган суусундуктарды колдонушпайт.

Устунку таблицалардын көрсөтүлгөн диаграммадагыдай эле, бул диаграммада да 45% эл жоо басуу жанан кундо жасалчу конулор менен алектенишет.Спорт зал жана фитнеске бара алышпайт анткени райондук борборлордо андай комплекстер жок болуп чыкты.

Негизинен шаар тургундары маршруттук таксилердин кызматын колдонушары 36%көрүнүп турат. . Вело-жолдору жок экендигине байланыштуу, велосипед тепкендер унаа жолдору менен же болбосо тротуарлар менен жүрүшөт. Өздөрүнүн унаасын колдонгондор 9%, такси кызматын пайдалангандар 19%, ал эми жөө жүрөбүз дегендер 31% болуп чыкты.

Шаарда аралаш жолдор: асфальт жолдору, шагыл төгүлгөн жолдор бар. Шаар ичиндеги жолдордун тротуарлары да аралаш, Вело-жолдор жокко эсе .
Шаар ичинде таксилер жана маршруттук таксилер кызмат кылышат.

Диаграммада көрүнүп тургандай, респонденттердин 80% маданий жайларга барбастыгын, үйлөрүндө үй тириликтери менен алек болушарын айтышты. Балдары менен башка шаарларга кинотеатрларга бара тургандары 8% түздү.

Таштандылар таштанды 61% контейнерлерине ташталып, аларды унаа менен алып кетишет. Шаарда сорттолгон таштанды контейнерлери дагы бар, негизинен тургундар жалпы, мамлекеттек контейнерлерди колдонушат.

Таблицада корунуп тургандай Жашоочулардын 41% Сергек жашоо мунозун колдонушат а калган 45% Сергек жашоо мунозун кармоого аракет кылышат.

Шаар тургундарынын жугуштуу жана жугуштуу эмес оорулар тууралуу маалыматы бар экендиги тууралуу билүү максатында суроолор берилди.

Туберкулез, ОКИ тууралуу маалыматтар 17% белгендер , гепатит оорулары тууралуу билгендер 15%, бруцеллез 16%, ОРВИ тууралуу 12% жана каронавирус оорулары жонундо билишерин айтышты.

ЖЭО жонундоо суролор боюнча Журок кан тамыр оорулары 30% Кант диабети 26% онкологиялык жана Опконун онокот оорулары жонундо 23% билишерин айтышты бирок ушул оорулар жонундоо кобуроок кенири маалымат керектигин баса белгилеп айтышты.

Таблицада корунуп тургандай Каронавирус оорусунан кантип сактануу жолдорун жакшы билишет экен сурамжылоо жургузулгон убакытта респонденттерге каронавирустун алдын алууда эмдонун манилулугу жана эмдоо алуу сунушталды.

6.Балдар

7. Мектепке чейинки балдар мекемелери жана мектептер, алардын мүнөздөмөлөрү
   

8. Мамлекеттик балдар жана жаштар борборлору

9. Ушул борборлордун канчасында ачык террасалар / окуу аянтчалары бар?

10. Орто билим берүү мекемелеринин саны (СУЗ) жана алардын аталышы
    

11. ЖОЖдун саны (жогорку окуу жайлар)

12. Шаарда кандай мекемелер, ведомстволор бар (сүрөттөө)

13. Өнөр жай (фабрикалар, ишканалар) сүрөттөө.

14. Кен-байлыктар (сүрөттөө).

15. Шаарды жашылдандыруу (сүрөттөө).

16. Маданий-бош убакта эс алуучу жайлар (саны)

17. Спорттук курулуштардын болушу (саны)

18. Сиздин шаарда турак-жай менен кандайча камсыз болушат?

19.Коомдук тамактануу пункттары (саны)

20.Жолдордун абалдары: асфальтталган, асфальтталган эмес, ремонттолгон, ремонттолгон эмес (сүрөттөө)

21. Жаны конуштарда жолдордун, мектептердин жана медициналык мекемелердин инфраструктурасы кандай өнүккөн?

22.Таштандыларды жок кылуу (+-менен белгилөө)

23. Суу менен камсыз кылуу (+ -менен белгилөө)

26. Миграция жана миграциянын өсүшү

27. Башка долбоорлорго катышуу (сүрөттөө).
    «Онуктуруу саясат институту» соц объектилер менен (Швейцария Окмоту), «Арис» cоц объектилер жана суу боюнча, Евразия онуктуруу банкы «Таза сууну» ишке ашырган жатат, «Ассалам» коомдук фонду турак-жай менен иштейт.
28. Ушул кезге чейин шаарда мэрия тарабынан ден соолукка байланыштуу кандай иш-чаралар өткөрүлдү? (сүрөттөө)
    «ВИЧ/СПИД» менен курошуу кунундо акция, флешмоб, журуштор болуп турат. Сурот конкурсу уюштурулат.
    «Ден соолук кунуно» карата мэриянын колдоосу менен жалпы шаар тургандары жана шаардагы мекмелер менен бирдикте мероприятиелер откорулот. Акыркы эки жылдан бери КОВИД-19 боюнча калкка тушундуруу иштери тез-тезден жургузулуп жатат.
29. Шаарда саламаттыкты сактоону өнүктүрүү:
    

30. Кадрлардын комплектелиши:

31. Саламаттыкты сактоону өнүктүрүү маселелери шаардын өнүгүү пландарына кандайча киргизилген: