Кыргызстанда кант диабети менен ооругандардын саны жыл сайын 5-7 миңге көбөйүүдө.
Кант диабети дүйнөдө кеңири тараган өнөкөт оорулардын бири болуп саналат жана барган сайын актуалдуу болуп жаткан социалдык көйгөй катары изилденип жатат.
Дүйнөдө ар бир 15 жылда кант диабети менен ооругандардын саны 2 эсеге көбөйөт!
Ар 5 секунд сайын кант диабети менен ооругандардын саны 1 адамга көбөйөт.
Ар бир 7 секундда бул диагноз менен 1 адам каза болот.
Кант диабети – бул тымызын оору, майып, анын татаалданышы үчүн кооптуу.

Диабет сокурдуктун, бөйрөктүн жетишсиздигинин, инфаркттын, инсульттун жана ылдыйкы буттун ампутациясынын негизги себептеринин бири. Жыл сайын 1 миллиондон ашык адам буту-колун кесип, 700 миңден ашууну көрүүсүн жоготот.
Кыргызстанда кант диабети менен расмий каттоодо турган 74 810 адам бар. Жыл сайын оорулуулардын саны кеминде 5-7 миңге көбөйүүдө. Бирок көпчүлүк кыргызстандыктар кант диабети менен ооруганын билишпейт же оорусуна тийиштүү деңгээлде көңүл бурушпайт.
Кант диабети менен ооруган бейтаптарды аныктоону жана алардын жашоосу тууралуу маалымдуулугун жогорулатуу максатында ДСУнун Европа региондук бюросунун катышуусу менен Саламаттыкты сактоо министрлигинин «Биринчи ден-соолук деңгээлинде жугуштуу эмес оорулардын алдын алуу жана контролдоо боюнча жеткиликтүүлүктү жакшыртуу Кыргызстандагы камкордук» жазында ишке киргизилген.
Долбоордун алкагында пилоттук райондордун – Токмок шаарынын жана Чүй облусунун Аламүдүн районунун үй-бүлөлүк дарыгерлер борборлорунун 72 дарыгери жана 122 медайымы үчүн интенсивдүү окутуу каралган.
Улуттук кардиология жана терапия борборунун, Кыргыз мамлекеттик кайра даярдоо жана квалификацияны жогорулатуу медициналык институтунун жана шаардык эндокринологиялык борбордун жетектөөчү адистери күн сайын дарыгерлерге практикалык тапшырмалар менен семинарларды өткөрүп турушат. Кант диабети менен ооруган бейтапты туура аныктап, кеңештерин берип, мотивациялоону үйрөнүшөт. Мунун баары кант диабети менен ооруган адамдардын жашоо сапатын жакшыртуу, олуттуу кыйынчылыктардын алдын алуу үчүн.
Ошондой эле, жыл сайын 14-ноябрда белгиленүүчү Бүткүл дүйнөлүк кант диабети менен күрөшүү күнүнө карата пилоттук райондордо бул оорунун алдын алуу боюнча тегерек столдор өткөрүлүүдө. Жыйындарга ДСУнун, РКМКнын, мамлекеттик администрациялардын өкүлдөрү, эндокринологдор, үй-бүлөлүк дарыгерлер, ден соолукту чыңдоо мекемелеринин адистери, коомдук жана айылдык ден соолук комитеттеринин мүчөлөрү катышууда.
Тегерек столдун катышуучулары кант диабетинин алдын алуу боюнча гана маалымат бербестен, текшерүүдөн өтүшөт – FINDRISС диабет коркунучу боюнча анкета толтурушат, канттын канына анализ тапшырышат.
Ноябрь айынан баштап эмгек жамааттарында “Кандагы кантты өлчө!” акциясы башталат. Кант диабети боюнча маалымат алып, консультация алып, кант үчүн кан тапшырууга түздөн-түз жумуш ордунда болот.
3 жылда бир жолу кандагы канттын анализин тапшыруу зарыл. Ал эми тобокелдик факторлору бар адамдар үчүн – жылына 1 жолу.
Тобокелдик факторлору:
• 40 жаштан ашкан адамдар;
• ашыкча же семирип кеткен адамдар;
• жакын туугандары бул оорудан жапа чеккендер.